Tầm nhìn cảnh quan trong quy hoạch đô thị hướng đến công bằng: Tiếp cận cảnh quan – Phúc lợi cư dân
02/02/2023 07:18
Khoa Kiến trúc trân trọng giới thiệu nghiên cứu của ThS Đỗ Hoàng Rong Ly đăng trên Tập chí Kiến trúc số tháng 11/2022.
Tình trạng thường gặp là sự bất mãn của cộng đồng dân cư đô thị cận biển, cận sông về sự xuất hiện hàng loạt khách sạn cao tầng, khu nghỉ dưỡng che khuất tầm nhìn, ánh sáng và tư nhân hóa không gian tận hưởng tài nguyên cảnh quan chung… Vấn đề này phổ biến tại hầu hết các đô thị, đặc biệt là các đô thị gắn với các khu vực cảnh quan hấp dẫn mặt nước, bờ sông, bờ biển, ven núi. Sự hấp dẫn cảnh quan thiên nhiên liên quan đến độ mở của thị giác (phạm vi nhìn đối với cảnh vật) là nhân tố chính ảnh hưởng lớn đến sự hài lòng của cư dân – “Đánh giá thị giác theo kinh nghiệm” (Saburo và cộng sự, 1994; Hidetoshi và cộng sự, 1995; Kfir, 2001; Yoshiyuki và cộng sự, 1997). Sự hấp dẫn này dẫn đến sự cạnh tranh về đất đai, nhà ở mạnh mẽ và tăng giá trị bất động sản.
Giá trị bất động sản cao sẽ dễ dàng được xác định bởi con người sẵn sàng chi khoảng phí cao hơn cho toà nhà, khu đất sở hữu với tầm nhìn mở, ưa thích dẫn đến sự hình thành nhanh chóng các công trình phục vụ du lịch, khách sạn cao tầng, khu nghỉ dưỡng… Điều này dẫn đến sự phá vỡ, đảo lộn cảnh quan, xung đột về sử dụng đất, xung đột giữa chính quyền và người dân, sự không đồng thuận của cộng đồng dân cư khi khi lợi ích cộng đồng không được chú trọng: Lợi ích về quyền tiếp cận, quyền nhìn ra các cảnh quan thiên nhiên – tài nguyên cảnh quan… Những vấn đề này đặt ra câu hỏi về quy hoạch sử dụng đất và chia sẻ cảnh quan: Tầm nhìn bị cản trở bởi tác nhân chủ đích trong xây dựng, chúng ta có thể ngăn chặn bằng pháp lý? Có thể kiện tụng cho “quyền nhìn, quyền tận hưởng tài sản cảnh quan chung”? Các chính sách quy hoạch hay văn bản pháp lý đã đề cập đến quyền này?…
Để xem mở rộng bài viết có thể truy cập tại link của tạp chí Kiến Trúc https://www.tapchikientruc.com.vn/chuyen-muc/tam-nhin-canh-quan-trong-quy-hoach-do-thi-huong-den-cong-bang-tiep-can-canh-quan-phuc-loi-cu-dan.html
Tin và ảnh: Khoa Kiến trúc